Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
2 / 2020

Ιοί με κορόνες

Φυσικά, έχει επικρατήσει η αναμενόμενη παράνοια με τον κορονοϊό. Και δεν λέω πως το θέμα δεν είναι σημαντικό, ή ότι δεν πρέπει να βρεθεί θεραπεία το συντομότερο δυνατό. Όμως έχει επικρατήσει η αναμενόμενη παράνοια που επικρατεί σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που κάτι μαζικό και εχθρικό προς τον άνθρωπο εμφανίζεται αλλά δεν ξέρουμε ακόμα πώς να το αντιμετωπίσουμε. Αρχίζουν όλοι να φοβούνται ότι θα επηρεάσει εκείνους προσωπικά... ασχέτως αν οι πιθανότητες να τους επηρεάσει είναι ελάχιστες. Ασχέτως αν υπάρχουν δεκάδες άλλα, εξίσου επικίνδυνα, ή και επικινδυνότερα, πράγματα με μεγαλύτερες πιθανότητες να μας επηρεάσουν. Πάω στοίχημα ότι είναι πιο πιθανό να σκοτωθεί κανείς σε τροχαίο, ή να πάθει καρκίνο, απ’το να προσβληθεί από τον κορονοϊό και να πεθάνει από αυτόν.

Ωστόσο, ο φόβος εξαπλώνεται με ταχύτητα [...]

Μυστηριακές Οντότητες

Μυστηριακές Οντότητες (34)

Ρολόγια και γρανάζια.

Το Χειρόγραφο της Σαραγόσα

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Έβλεπα το Χειρόγραφο της Σαραγόσα, μια αρκετά παλιά ταινία αλλά που βλέπεται πολύ άνετα ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα. Τρομερή σκηνοθεσία, διάλογος, ερμηνείες. Και, σίγουρα, από τις πιο παράξενες, ψυχεδελικές, αμφιλεγόμενες ταινίες που μπορείς να δεις. Θα μπορούσε, ίσως, να την είχε γράψει ο David Lynch.

Είναι βασισμένη στο βιβλίο «Το Χειρόγραφο που Βρέθηκε στη Σαραγόσα», και χρησιμοποιεί την τεχνική της συρταρωτής αφήγησης (και η ταινία και το βιβλίο): δηλαδή, κάποιος διηγείται μια ιστορία (σε πρώτο πρόσωπο) και, μέσα σ’αυτή την ιστορία, κάποιος άλλος διηγείται μια ιστορία (σε πρώτο πρόσωπο) και, μέσα σ’αυτή την ιστορία, κάποιος άλλος διηγείται μια ιστορία (σε πρώτο πρόσωπο), και ούτω καθεξής.

Σκεφτόμουν αυτή την τεχνική, την οποία ποτέ δεν έχω χρησιμοποιήσει [...]

Όλα έγιναν δύο... και μετά ένα

Ημερομηνία να σου πετύχει: Είκοσι-δύο δευτέρου δύο χιλιάδες είκοσι.

22 ... 2 ... 2020...

Δηλαδή, πόσα πιο πολλά δύο θέλεις τώρα να έχει μια ημερομηνία; Δεν έχει καν άλλο αριθμό – εκτός από το μηδέν που, σύμφωνα με κάποιες θεωρίες, δεν είναι αριθμός ακριβώς αλλά τίποτα.

Οπότε, σήμερα είναι: 22 2 22. Δύο 22άρια που τα χωρίζει ένα δύο, τουτέστιν.

Αλλά όλα είναι ένα, κατά βάθος.

Δεν με πιστεύεις; Κάνε πρόσθεση:

2+2+2+2+2 = 10.

Αλλά, είπαμε, το μηδέν δεν μετρά. Ή, αν θέλεις: 1 + 0 = 1.

Βλέπεις; Όλα είναι ένα.

Προβλήματα που δεν είναι προβλήματα

Ξεκίνησα να γράφω λογοτεχνία από αρκετά μικρός – 12 χρονών πρέπει να ήμουν. (Και πιο πριν έκανα αφηγήσεις, βέβαια, αλλά ήταν τελείως της πλάκας.) Και τότε θυμάμαι ότι ένα από τα βασικά μου «προβλήματα» ήταν ότι δεν μπορούσα να γράψω μεγάλα βιβλία. Έβλεπα τα μεγάλα βιβλίο – 400, 500, 600 σελίδες – και απορούσα πώς διάολο γράφονταν. Γιατί οτιδήποτε έπιανα να γράψω δεν έβγαινε πάνω από 200 σελίδες· άντε το πολύ πάνω από 300 σελίδες. Τι δεν κάνω καλά; αναρωτιόμουν.

Ήμουν μικρός, φυσικά, και δεν ήξερα τι μου γινόταν. Κατά πρώτον, δεν έχει καμιά σημασία πόσο μεγάλο είναι ένα βιβλίο. Είναι τελείως ανούσιο. Σημασία τι έχει τι στο διάολο γράφει το βιβλίο. Αναλόγως τι θες να γράψεις, βγαίνει και το μέγεθος από μόνο του. Δεν χρειάζεται προσπάθεια.

Αλλά κάτι με ενοχλούσε τότε, μια φορά κι έναν καιρό, και αυτό ίσως να προερχόταν [...]

Μυστηριακές Οντότητες

Μυστηριακές Οντότητες (33)

Θυγατέρα της Πόλης που πάσχει από μια σπάνια, μυστηριώδη ασθένεια που τη μεταμορφώνει σε άγαλμα συγκεκριμένες ημέρες και ώρες.

Μάσκες...

Απλά, μάσκες, γαμώ το φελέκι μου.

1 λέξη = 1000 εικόνες

Λένε πως μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις, και ισχύει. Πολλές φορές, κοιτάζω μια εικόνα και, όχι χίλιες λέξεις, αλλά περισσότερες έρχονται στο μυαλό μου. Ολόκληρη ιστορία μπορεί να έρθει στο μυαλό μου από μια εικόνα.

Αλλά εκείνο που δεν λένε είναι ότι και μία λέξη είναι χίλιες εικόνες. Νομίζεις πως όχι; Ξανασκέψου το. Πάρε μια απλή λέξη: άνθρωπος. Πόσους ανθρώπους μπορείς να φανταστείς; Πόσες εικόνες ανθρώπων; Πάρα πολλές, έτσι;

Αυτό που ισχύει για τις εικόνες ισχύει και για τις λέξεις, έχω διαπιστώσει συχνά. Από μια σειρά τυχαίων λέξεων μπορείς να φανταστείς ολόκληρη ιστορία, ή ένα περιστατικό. Ακόμα και από μια πρόταση μπορείς να φανταστείς ολόκληρη ιστορία· και όσο πιο συγκεχυμένη είναι αυτή η πρόταση, όσο πιο γενικής φύσης είναι, τόσο περισσότερες ιστορίες και καταστάσεις μπορείς να φανταστείς [...]

Μυστηριακές Οντότητες

Μυστηριακές Οντότητες (32)

Αυτό είναι ένα γνωστό γκράφιτι στο κέντρο της Αθήνας – μέσα στην Πειραιώς. Ένας πολύ μυστήριος μηχανικός δαίμονας.

Δυστυχώς, ένας τυχαίος τύπος στεκόταν μπροστά και έπρεπε να τον αφαιρέσω από τη φωτογραφία, γι’αυτό το κάτω δεξί πόδι του μηχανοδαίμονα φαίνεται λίγο περίεργο σ’ένα σημείο αν προσέξεις.

Αλλά αυτό δεν είναι ολόκληρο το γκράφιτι. Δες το και από τα δεξιά τώρα. Και πάλι από τ’αριστερά.

(Τράβα την εικόνα σε άλλο tab ή κάνε copy image location και paste στον browser, για να τη δεις μεγαλύτερη, αν θέλεις.)

Πάλι μας επετέθησαν γαμώτο

Πριν από κάποιο καιρό είχα γράψει ένα κείμενο σ’αυτό το blog για το ρήμα επιτίθεμαι. Και βλέπω ότι ακόμα τραβά αρκετή κίνηση· ίσως να είναι κάτι που ενδιαφέρει αρκετούς. Αλλά από τότε ήξερα ότι αυτό έπρεπε να είναι κανονικό άρθρο, όχι ένα απλό, και σχετικά πρόχειρο, blog post. Αποφάσισα, λοιπόν, να το γράψω – και όχι επειδή αποδείχτηκε δημοφιλές, δεν θα έγραφα κάτι απλά και μόνο επειδή είναι δημοφιλές αλλά, κυρίως, επειδή κι εμένα μ’ενδιαφέρει προσωπικά.

Το έχω έτοιμο, τώρα, ένα άρθρο για το (επι)τίθεμαι και όλες μου τις σκέψεις γι’αυτό. Όμως δεν θα το ανεβάσω αυτό τον μήνα· έχω υπόψη μου να ανεβάσω άλλα πράγματα πρώτα. Αλλά από τον επόμενο μήνα θα ανεβεί στο κεντρικό μου site.

Για εμένα, είναι ένα θέμα εξαιρετικά ενδιαφέρον, όπως και πολλά άλλα γλωσσολογικά θέματα. Αν και δεν ξεκίνησα να γράφω επειδή είμαι από [...]

Η δημιουργική διαδικασία – από μόνη της

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Σκέψου:

Ζεις σε μια κοινωνία που, εν γένει, σου λέει πως οποιαδήποτε δημιουργική διαδικασία πρέπει (α) να έχει κάποιο αντίκτυπο προς τους άλλους και (β) να σου αποφέρει κάποιο όφελος που είναι άλλο από την ίδια τη δημιουργική διαδικασία.

Εν ολίγοις, σου λέει ότι δεν έχει κανένα νόημα να κάνεις τη δημιουργική διαδικασία μόνο για τον εαυτό σου, ή για ένα μικρό κοινό, αλλά πρέπει να την κάνεις για έναν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

Επίσης, σου λέει ότι η δημιουργικά διαδικασία από μόνη της δεν έχει καμία αξία για εσένα· για να έχει αξία, πρέπει ή να σου προσδίδει κάποιο κύριος, φήμη, ή status μέσα στην κοινωνία, ή πρέπει να σου δίνει λεφτά.

Αυτές οι πεποιθήσεις είναι καθαρά του σύγχρονου κόσμου, και κυρίως έχουν προέλθει από τη λογική της εποχής της βιομηχανικής [...]

Μια γάτα μες στο πράσινο

Τώρα βλέπεις κάγκελα.

Τώρα δεν βλέπεις κάγκελα.

Από την αρχή ώς το τέλος

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Όταν γράφεις ένα μυθιστόρημα και είσαι στην αρχή ακόμα, μην προσπαθείς να διακρίνεις το τέλος. Είναι μάταιο. Είναι λάθος.

Δες το σαν μια μακριά πεζοπορία. Από την αρχή του ταξιδιού δεν γίνεται να αγναντέψεις το τέλος. Μπορείς μόνο να αγναντέψεις ώς ένα σημείο στο βάθος του δρόμου. Τα υπόλοιπα είναι άγνωστα· τα ανακαλύπτεις καθώς πηγαίνεις. Το μόνο που ξέρεις είναι η γενική κατεύθυνση που θα ακολουθήσεις. Ξέρεις περίπου πού θα καταλήξεις· δεν ξέρεις πώς ακριβώς θα είναι το μέρος όταν φτάσεις εκεί. Ούτε οι χάρτες δεν μπορούν να σ’το πουν αυτό. (”Ο χάρτης δεν είναι η περιοχή.”)

Μεταμορφωμένες τέχνες

Πολλές φορές δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν σε κάποιους να αρέσει μια μορφή τέχνης αλλά να απεχθάνονται μια άλλη, ειδικά στον χώρο των τεχνών του φανταστικού. Για παράδειγμα, πώς είναι δυνατόν να αρέσουν σε κάποιον οι πίνακες του Frank Frazzeta αλλά να απεχθάνεται σουρεαλιστές όπως ο Max Ernst, ή αντιστρόφως. Μπορώ να καταλάβω ότι κάποιος μπορεί να έχει μια προτίμηση, αλλά όχι ότι κάτι από αυτά τού αρέσει ενώ το άλλο δεν θέλει ούτε να το βλέπει.

Και θα μου πεις, Ποια σχέση έχει, ρε φίλε, ο Frazzeta με τον Ernst; Καμία σχέση δεν έχουν!


Frank Frazzeta


Max Ernst

Μα, δεν είναι προφανές; Ο ένας είναι προέκταση του άλλου, φυσικά! Ή, από μια διαφορετική άποψη, είναι ίσως οι δύο όψεις του ίδιους νομίσματος. Του ίδιου νομίσματος. Και το νόμισμα είναι η Φαντασία. [...]

Μυστηριακές Οντότητες

Μυστηριακές Οντότητες (31)

Κάνεις να πλησιάσεις αυτό το κατάστημα με κακές προθέσεις; Το ρομπότ-φύλακας σε τσακίζει στο ξύλο. Γνωστό πως χτυπά με τις τσάντες που κρατά στα χέρια του – και είναι βαριές παρότι δεν φαίνονται για τέτοιες. Σε έσχατη περίπτωση, εξαπολύει και ενεργειακές ριπές, βέλη, ή οβίδες. Από το στόμα του βγαίνουν μουσικές heavy metal όταν είναι “φτιαγμένο” οι οποίες αποτελούν ηχητική επίθεση, τραντάζοντας τα κόκαλα και ψήνοντας τα νεύρα· κάποιοι που έχουν δεχτεί τέτοια επίθεση έχει φανεί να αιμορραγούν από τη μύτη ή και τ’αφτιά.

*

(Αυτό το άγαλμα υπάρχει μέσα σε βιτρίνα αρκετά παλιού καταστήματος της Αθήνας, όχι και σε τόσο άγνωστο μέρος. Πολλοί ίσως να το έχουν δει. Σου θυμίζει κάτι;)

Δρακοειδή σπιρούνια και φίλτρα θεραπείας

(Μια επανάληψη από το παλιό blog.)

 

Διαβάζω τώρα το Wyvern’s Spur και το έχω σχεδόν τελειώσει – το μισό στην παραλία, το άλλο μισό στο καράβι – και μέσα σ’αυτό το βιβλίο βλέπεις γιατί όντως τα κλισέ του D&D φαίνονται λιγάκι άσχημα μέσα σε μια λογοτεχνική ιστορία.

Σαν βιβλίο δεν είναι κακό. Η γραφή, αν και όχι τίποτα το τρομερό, δεν είναι άσχημη. Το βιβλίο δεν παίρνει τον εαυτό του πολύ σοβαρά – κάπου είναι και ψιλοκωμικό – κι αυτό μού αρέσει. Η πλοκή είναι αρκετά καλή και σε κρατάει: δεν είναι της πλάκας. Επιπλέον, υπολογίζει σωστά τη μαγεία του D&D, όσο είναι δυνατόν αυτό· την εντάσσει με αληθοφάνεια μέσα στην ιστορία. Για παράδειγμα, σε άλλα βιβλία του D&D μπορεί να δεις ανοησίες όπως να μην χρησιμοποιείται ένα μαγικό τέχνασμα στην αρχή, απλά και μόνο επειδή αυτό θα χαλούσε την πλοκή, αλλά προς το τέλος [...]

 

Επίσης . . .

Το Δυναμικό Φανταστικό Σκηνικό


Αρκετοί φανταστικοί κόσμοι δεν αλλάζουν, ή αλλάζουν λίγο. Είναι αρκετά φιξαρισμένοι, θα έλεγες. Γνωρίζουμε τι υπάρχει εκεί και τι δεν υπάρχει, και αποκεί και πέρα οι μόνες αλλαγές είναι, ίσως, στην πολιτική σκηνή του κόσμου, ή στο πώς εξελίσσονται κάποιες καταστάσεις. Αλλά ο κόσμος ο ίδιος, κατά βάση, δεν αλλάζει. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι υπάρχουν αυτές οι φανταστικές φυλές, αυτά τα φανταστικά όντα, αυτά τα είδη μαγείας ή τεχνολογίας, και τέλος. Μεταβάλλονται μόνο οι σχέσεις μεταξύ αυτών – όπως αν ένα βασίλειο γκρεμιστεί ή αν μια καινούργια πόλη ιδρυθεί. Σε πολλές περιπτώσεις, δε, ακόμα κι αυτό δεν συμβαίνει, ή συμβαίνει πολύ διστακτικά, πολύ επιφυλακτικά. Κάποιες αυτοκρατορίες είναι πάντα εκεί, κάποια βασιλεία υπήρχαν και θα υπάρχουν. Μερικές φορές αυτό ισχύει και για κάποιους χαρακτήρες μέσα στις φανταστικές ιστορίες· μοιάζουν κι αυτοί φιξαρισμένοι στο φανταστικό σκηνικό, σαν να είναι μέρος του.

Το πιο συνηθισμένο, πάντως, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πολιτικό σκηνικό να αλλάζει αλλά τίποτα σχετικά με τη φύση του κόσμου. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό – έχει μια συγκεκριμένη αισθητική – και θα μπορούσες να πεις και ότι είναι, κατά κάποιο τρόπο, ρεαλιστικό – δηλαδή, ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον κόσμο μας, στη δική μας πραγματικότητα.

Ή, μήπως, όχι;

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Νοεμβρίου (12/11)


Χάρτης με τους αρχαίους ρωμαϊκούς δρόμους, εικόνες από το Bummer California, LocalSend (ασφαλή αποστολή αρχείων τοπικά), Sean Andrew Murray. Η Ιρλανδία καθιερώνει τη χορήγηση μισθού σε δημιουργούς, το Beowulf του Lynd Ward, Greek TV Live, The White Company του Arthur Conan Doyle. «Η πόλη των μαγισσών», Space Type Generator, ερωτικές ταινίες τρόμου. Halloween με Ε.Φ. από το ’70· The Sword of Shannara και αντιγραφές του Τόλκιν· The Fall of Mercury της Leslie F. Stone· Sean Connery και Zardoz. Ο άνθρωπος είναι το ζώο που ονειρεύεται.

 

Περί Γραφής: Νοοτροπίες Διορθώσεων


Πώς πρέπει να μάθεις να σκέφτεσαι προτού ξεκινήσεις να διορθώνεις τα κείμενά σου

Νομίζω πως έχω ήδη γράψει σε κάποιο άλλο άρθρο (δεν θυμάμαι ποιο, αυτή τη στιγμή) ότι η τακτική μου με τις διορθώσεις είναι η εξής: να γράφω ένα κομμάτι (κάποιες σελίδες, ίσως ένα κεφάλαιο) και μετά να το διορθώνω· και όταν έχω τελειώσει όλο το βιβλίο, να το διορθώνω πάλι από την αρχή. Αυτή η τελευταία διόρθωση – αν και, ίσως, η λιγότερο σημαντική – είναι και η πιο κουραστική για εμένα, γιατί (α) θέλω να τη βγάλω σε συγκεκριμένο χρόνο, δεν θέλω να αργήσω πολύ· (β) ασχολούμαι με λεπτομέρειες ουσιαστικά, τα βασικά τα έχω ήδη διορθώσει· και (γ) η συνεχόμενη εστίαση της προσοχής για πολλές ημέρες επάνω σε ένα κείμενο δημιουργεί μεγαλύτερη κόπωση από τη συνεχόμενη χειρονακτική εργασία.

Αλλά αυτή είναι απλώς η τακτική που ακολουθώ, και σ’αυτό το άρθρο την αναφέρω μόνο. Εκείνο για το οποίο θέλω να μιλήσω εδώ είναι η νοοτροπία με την οποία κάνει (πρέπει να κάνει;) κάποιος τις διορθώσεις σε ένα λογοτεχνικό κείμενο. Και αναφέρομαι, κυρίως, στον συγγραφέα τον ίδιο, όχι σε διορθωτή. Για τον διορθωτή τα πράγματα πιθανώς να είναι αλλιώς – πιο επαγγελματικά, πιο ουδέτερα. Για τον συγγραφέα, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ουδέτερα, και όταν ξαναβλέπει ένα κείμενο που έχει γράψει μπορεί – ανάλογα και με την ιδιοσυγκρασία του – να βλέπει πολλά. Μπορεί να βλέπει ακόμα και φαντάσματα – το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο· δεν αστειεύομαι.

Γι’αυτό είναι πολύ σημαντική η νοοτροπία με την οποία κάνει κανείς διορθώσεις, ασχέτως τι τακτική ακολουθεί. Μπορεί κάποιος να μην ακολουθεί τη δική μου τακτική· μπορεί να το γράφει όλο μονοκοπανιά και μετά να το διορθώνει από την αρχή. Ή μπορεί να το γράφει λίγο-λίγο διορθώνοντάς το στην πορεία. Δεν έχει σημασία αυτό. Όλα είναι, κατά βάθος, σωστά. Μεγαλύτερη σημασία έχει η νοοτροπία για τις διορθώσεις.

Και δεν υπάρχει μόνο μία νοοτροπία· υπάρχουν πολλές. Θα αναφέρω μερικές που θεωρώ καλές, και μερικές που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον.

Δύο ακραίες καταστάσεις που πλήττουν τους συγγραφείς είναι οι εξής: Από τη μια, να βαριούνται να το διορθώσουν και να το αφήνουν όπως είναι· από την άλλη, να σκαλώνουν και να το κοιτάνε επ’άπειρον, αγωνιώντας ότι πάντα κάτι δεν πάει καλά, ποτέ δεν είναι αρκετά σωστό.

[Συνέχισε να διαβάζεις]