Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
13 / 9 / 2023

Έχω αρχίσει να διαβάζω το Blood Song του Anthony Ryan, το πρώτο βιβλίο της σειράς Raven’s Shadow. Η πρώτη εντύπωση που σου κάνει δεν είναι κακή. Το γράψιμο κυλά άνετα, και είναι συγχρόνως και αρκετά ατμοσφαιρικό (αν και έχω την αίσθηση ότι ο συγγραφέας δεν είναι και τόσο έμπειρος με την ίδια την τέχνη της γραφής, καθώς βλέπω πολλά κόμματα εκεί που καταφανώς θα έπρεπε να είναι κάποιο ισχυρότερο σημείο στίξης, όπως άνω τελεία τουλάχιστον). Δεν μοιάζει καθόλου κακό βιβλίο. Όμως, τι γραφεί;

Είναι, γι’ακόμα μια φορά, ένας σκοτεινός μεσαιωνικός κόσμος, βίαιος, χωρίς έλεος. Είναι, πάλι, ένας νεαρός που θα μεγαλώσει για να γίνει σπουδαίος πολεμιστής με πολλούς τίτλους. Η μαγεία είναι σκοτεινή και δεν φαίνεται σχεδόν καθόλου παρά μόνο σε μύθους. Ο νεαρός μας ήρωας, στον πρόλογο, παρουσιάζεται μεγάλος πια και καθώς κάποιος τρίτος γράφει γι’αυτόν σε πρώτο πρόσωπο· μετά, από το πρώτο κεφάλαιο, το βιβλίο είναι σε τρίτο πρόσωπο, κλειστή οπτική γωνία, επικεντρωμένη σε έναν χαρακτήρα, και μας παρουσιάζει τον νεαρό ήρωα που ξεκινά να εκπαιδεύεται μέσα σε ένα πολεμικό τάγμα του βασιλείου του. Το τάγμα είναι, φυσικά, πολύ βίαιο και σκληρό. Μόνο οι δυνατοί αντέχουν. Είναι κάτι σαν «σκοτεινοί ιππότες», αν και η λέξη ιππότης δεν χρησιμοποιείται. Ένας μυστηριώδης λύκος (ναι, λύκος σε βιβλίο επικής φαντασίας· για φαντάσου φαντασία) παρουσιάζεται μες στα δάση βοηθώντας τον ήρωα για κάποιο ανεξήγητο λόγο.

Σου θυμίζουν κάτι όλ’ αυτά;

Ε, ναι, γαμώτο. Ακόμα ένα τέτοιο βιβλίο φαντασίας που είναι της μόδας τώρα εξαιτίας του A Song of Ice and Fire και παρόμοιων που έχουν κυκλοφορήσει. Ο κόσμος που περιγράφει δεν έχω μέχρι στιγμής δει να έχει έστω κάποια ιδιαιτερότητα, κάποια ιδιομορφία, κάποια «παραξενιά», βρε αδελφέ. Είναι ο Τυπικός Σκοτεινός Μεσαιωνικός Κόσμος, με τη βούλα επάνω.

Εεε, όπως είπα ήδη, το βιβλίο δεν είναι κακό. Είναι αρκετά καλό, άνετο, και ατμοσφαιρικό στην ανάγνωση. Αλλά... τι πέρα από αυτό;

Ίσως να είναι, για κάποιους, ακριβώς εκείνο που θέλουν να διαβάσουν. Ένα ακόμα από αυτά. Αλλά προσωπικά πάντα ψάχνω για το ιδιαίτερο, το ιδιόμορφο, το διαφορετικό σ’ένα βιβλίο... κι όταν δεν το βρίσκω, κάτι με χαλάει.

Ως συνήθως, όμως, θα του δώσω μια ευκαιρία. Τις πρώτες 100 σελίδες σίγουρα θα τις διαβάσω. Και μετά, βλέπουμε...

Αλλά εκείνο που, εκτός των άλλων, με εκπλήσσει είναι πώς γράφονται συνέχεια τέτοια μυθιστορήματα. Πόσες φορές αυτό το ίδιο, ή παρόμοιο, πράγμα πια;

Υποθέτω, είναι κάτι όπως και με τα βιβλία αντιγραφές του Τόλκιν την προηγούμενη περίοδο της φανταστικής λογοτεχνίας, τα οποία τώρα έχουν ελαττωθεί δραματικά.

Το ερώτημα είναι, πώς δεν βαριούνται να διαβάζουν το ίδιο πράγμα και να γράφουν το ίδιο πράγμα.

 

 

Επίσης . . .

Το Δυναμικό Φανταστικό Σκηνικό


Αρκετοί φανταστικοί κόσμοι δεν αλλάζουν, ή αλλάζουν λίγο. Είναι αρκετά φιξαρισμένοι, θα έλεγες. Γνωρίζουμε τι υπάρχει εκεί και τι δεν υπάρχει, και αποκεί και πέρα οι μόνες αλλαγές είναι, ίσως, στην πολιτική σκηνή του κόσμου, ή στο πώς εξελίσσονται κάποιες καταστάσεις. Αλλά ο κόσμος ο ίδιος, κατά βάση, δεν αλλάζει. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι υπάρχουν αυτές οι φανταστικές φυλές, αυτά τα φανταστικά όντα, αυτά τα είδη μαγείας ή τεχνολογίας, και τέλος. Μεταβάλλονται μόνο οι σχέσεις μεταξύ αυτών – όπως αν ένα βασίλειο γκρεμιστεί ή αν μια καινούργια πόλη ιδρυθεί. Σε πολλές περιπτώσεις, δε, ακόμα κι αυτό δεν συμβαίνει, ή συμβαίνει πολύ διστακτικά, πολύ επιφυλακτικά. Κάποιες αυτοκρατορίες είναι πάντα εκεί, κάποια βασιλεία υπήρχαν και θα υπάρχουν. Μερικές φορές αυτό ισχύει και για κάποιους χαρακτήρες μέσα στις φανταστικές ιστορίες· μοιάζουν κι αυτοί φιξαρισμένοι στο φανταστικό σκηνικό, σαν να είναι μέρος του.

Το πιο συνηθισμένο, πάντως, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πολιτικό σκηνικό να αλλάζει αλλά τίποτα σχετικά με τη φύση του κόσμου. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό – έχει μια συγκεκριμένη αισθητική – και θα μπορούσες να πεις και ότι είναι, κατά κάποιο τρόπο, ρεαλιστικό – δηλαδή, ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον κόσμο μας, στη δική μας πραγματικότητα.

Ή, μήπως, όχι;

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Νοεμβρίου (12/11)


Χάρτης με τους αρχαίους ρωμαϊκούς δρόμους, εικόνες από το Bummer California, LocalSend (ασφαλή αποστολή αρχείων τοπικά), Sean Andrew Murray. Η Ιρλανδία καθιερώνει τη χορήγηση μισθού σε δημιουργούς, το Beowulf του Lynd Ward, Greek TV Live, The White Company του Arthur Conan Doyle. «Η πόλη των μαγισσών», Space Type Generator, ερωτικές ταινίες τρόμου. Halloween με Ε.Φ. από το ’70· The Sword of Shannara και αντιγραφές του Τόλκιν· The Fall of Mercury της Leslie F. Stone· Sean Connery και Zardoz. Ο άνθρωπος είναι το ζώο που ονειρεύεται.

 

Περί Γραφής: Νοοτροπίες Διορθώσεων


Πώς πρέπει να μάθεις να σκέφτεσαι προτού ξεκινήσεις να διορθώνεις τα κείμενά σου

Νομίζω πως έχω ήδη γράψει σε κάποιο άλλο άρθρο (δεν θυμάμαι ποιο, αυτή τη στιγμή) ότι η τακτική μου με τις διορθώσεις είναι η εξής: να γράφω ένα κομμάτι (κάποιες σελίδες, ίσως ένα κεφάλαιο) και μετά να το διορθώνω· και όταν έχω τελειώσει όλο το βιβλίο, να το διορθώνω πάλι από την αρχή. Αυτή η τελευταία διόρθωση – αν και, ίσως, η λιγότερο σημαντική – είναι και η πιο κουραστική για εμένα, γιατί (α) θέλω να τη βγάλω σε συγκεκριμένο χρόνο, δεν θέλω να αργήσω πολύ· (β) ασχολούμαι με λεπτομέρειες ουσιαστικά, τα βασικά τα έχω ήδη διορθώσει· και (γ) η συνεχόμενη εστίαση της προσοχής για πολλές ημέρες επάνω σε ένα κείμενο δημιουργεί μεγαλύτερη κόπωση από τη συνεχόμενη χειρονακτική εργασία.

Αλλά αυτή είναι απλώς η τακτική που ακολουθώ, και σ’αυτό το άρθρο την αναφέρω μόνο. Εκείνο για το οποίο θέλω να μιλήσω εδώ είναι η νοοτροπία με την οποία κάνει (πρέπει να κάνει;) κάποιος τις διορθώσεις σε ένα λογοτεχνικό κείμενο. Και αναφέρομαι, κυρίως, στον συγγραφέα τον ίδιο, όχι σε διορθωτή. Για τον διορθωτή τα πράγματα πιθανώς να είναι αλλιώς – πιο επαγγελματικά, πιο ουδέτερα. Για τον συγγραφέα, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ουδέτερα, και όταν ξαναβλέπει ένα κείμενο που έχει γράψει μπορεί – ανάλογα και με την ιδιοσυγκρασία του – να βλέπει πολλά. Μπορεί να βλέπει ακόμα και φαντάσματα – το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο· δεν αστειεύομαι.

Γι’αυτό είναι πολύ σημαντική η νοοτροπία με την οποία κάνει κανείς διορθώσεις, ασχέτως τι τακτική ακολουθεί. Μπορεί κάποιος να μην ακολουθεί τη δική μου τακτική· μπορεί να το γράφει όλο μονοκοπανιά και μετά να το διορθώνει από την αρχή. Ή μπορεί να το γράφει λίγο-λίγο διορθώνοντάς το στην πορεία. Δεν έχει σημασία αυτό. Όλα είναι, κατά βάθος, σωστά. Μεγαλύτερη σημασία έχει η νοοτροπία για τις διορθώσεις.

Και δεν υπάρχει μόνο μία νοοτροπία· υπάρχουν πολλές. Θα αναφέρω μερικές που θεωρώ καλές, και μερικές που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον.

Δύο ακραίες καταστάσεις που πλήττουν τους συγγραφείς είναι οι εξής: Από τη μια, να βαριούνται να το διορθώσουν και να το αφήνουν όπως είναι· από την άλλη, να σκαλώνουν και να το κοιτάνε επ’άπειρον, αγωνιώντας ότι πάντα κάτι δεν πάει καλά, ποτέ δεν είναι αρκετά σωστό.

[Συνέχισε να διαβάζεις]