Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
24 / 11 / 2023

Αποφασίζοντας πια επισήμως ότι θέλω να επιστρέψω στην παιδική μου ηλικία, είπα να ξαναδώ τη σειρά Thundercats. Θυμόμουν κάποια πράγματα, φυσικά, αλλά όχι και λεπτομέρειες, και είχα την περιέργεια να την ξαναδώ.

Σε σχέση με άλλες σειρές κινουμένων σχεδίων εκείνης της εποχής, υποτίθεται πως αυτή ήταν «κινούμενα σχέδια για μεγάλους». Τώρα όμως μπορώ να αμφισβητήσω λιγάκι αυτό το «για μεγάλους». Οι πλοκές των επεισοδίων είναι αστείες, το λιγότερο, και πολλές φορές τελείως παράλογες ή και ανόητες.

Η σειρά, βέβαια, έχει και τα καλά της· δεν διαφωνώ. Το όλο concept έχει πλάκα και είναι ευφάνταστο. Είναι εκείνου του είδους που μπλέκει την επιστημονική με την ηρωική φαντασία: έχει διαστημόπλοια και ρομπότ και οχήματα και παράξενες συσκευές, αλλά, κατά τα άλλα, όλοι χτυπιούνται με σπαθιά και κοντάρια! Είναι, κατά βάση, sword-and-planet κατάσταση. Ένα είδος που είναι, ουσιαστικά, παράλογο αλλά, μέσα στον παραλογισμό του, ακολουθεί τη δική του ρομαντική λογική και μπορείς να το εκτιμήσεις όταν δεν φτάνει στα όρια της γελοιότητας.

Ο Μαμ-Ρα, δε, είναι ένας πραγματικά τρομαχτικός κακός όταν τον βλέπεις σε μικρή ηλικία. Θυμάμαι πως, τότε, τον φοβόμουν. Τώρα απλά μου φαίνεται καραγκιόζης, αλλά, και πάλι, καταλαβαίνω γιατί ένα μικρό παιδί θα τον φοβόταν. Ο τύπος είναι, αναμφίβολα, καλτ. Ένας μάγος-ιερέας-νεκροζώντανος που βγαίνει μέσα από τη σαρκοφάγο του και καλεί «δυνάμεις του κακού», κάνει ένα σωρό παράξενα ξόρκια και επικλήσεις, και μεταμορφώνεται σε έναν πανίσχυρο πολεμιστή ή σε ό,τι άλλο θέλει.

Ο Λάιον-ο, ο αρχηγός των Thundercats, είναι μια φιγούρα που θυμίζει νεαρό πρίγκιπα ή βασιληά, ή τον ίδιο τον Βασιληά Αρθρούρο, ειδικά με το σπαθί του, το Ξίφος των Οιωνών. Το οποίο, φυσικά, θυμίζει το Εξκάλιμπερ και άλλα μαγικά σπαθιά, και είναι κι αυτό πολύ ωραίο και ευφάνταστο ως ιδέα: ένα μαγικό ξίφος που μεγαλώνει και μικραίνει, και μέσα από το «μάτι» του μπορείς να δεις γεγονότα που διαδραματίζονται αλλού. Είναι ένα όπλο εν μέρει ευφυές, έχοντας τη δική του νοημοσύνη, σαν κάποιος ευνοϊκός δαίμονας να κρύβεται εντός του.

Δεν μπορείς να πεις, γενικά, ότι οι Thundercats ως ιδέα δεν είναι καλοί. Το πρόβλημα είναι στην εκτέλεση, στις χαζομάρες που συμβαίνουν στα επεισόδια. Γι’αυτό κιόλας τώρα έχω κάνει διάλειμμα από τη σειρά· δεν μπορούσα άλλο να τη βλέπω, είχε αρχίσει να με τσαντίζει. Συνεχώς οι Thundercats συγκρούονται με τους Μεταλλαγμένους αλλά ποτέ κανένας δεν πεθαίνει· ούτε καν τραυματίζεται ουσιαστικά. Πολλές φορές διάφοροι αιχμαλωτίζονται, όμως πάντα υπάρχει κάποιο «σχέδιο» γι’αυτούς – συχνά τελείως παράλογο ή γελοίο – που αποτελεί δικαιολογία για να μην τους σκοτώσουν. Κατά τα άλλα, οι Thundercats και οι Μεταλλαγμένοι είναι ορκισμένοι εχθροί και προσπαθούν οι μεν να αφανίσουν τους δε, και αντιστρόφως. Ή, τουλάχιστον, για τους Μεταλλαγμένους αυτό ισχύει σίγουρα, αν όχι για τους Thundercats. Και αναρωτιέσαι: πώς είναι δυνατόν να εκτοξεύουν death-rays για να γκρεμίσουν τη Φωλιά των Γατών και να θάψουν τους πάντες μέσα αλλά όταν έχουν περικυκλώσει έναν από τους Thundercats να μην τον σκοτώνουν;

Μιλάμε για τελείως ανοησίες που δικαιολογούνται με τη λογική ότι δεν πρέπει να δείχνουμε τέτοια κακά πράγματα στα παιδιά, παρότι είναι κινούμενα σχέδια «για μεγάλους».

Πέρα από αυτά, κι άλλες ανοησίες ακολουθούν, όπως, για παράδειγμα, ότι στην αρχή τρεις Μεταλλαγμένοι έπεσαν στην Τρίτη Γη με το διαστημόπλοιό τους αλλά μετά βλέπουμε κι άλλους να εμφανίζονται – όπως τον Voltureman. Από πού ήρθε αυτός; Και βλέπουμε κι ακόμα περισσότερους σε κάποιες στιγμές – ολόκληρο φουσάτο! Πιθηκάνθρωποι και τσακαλάνθρωποι και δεν συμμαζεύεται. Από πού ήρθαν όλοι αυτοί; Μας δουλεύεις, ρε σεναριογράφε;

Μετά, έχουμε κάτι φιλικά ρομποτάκια (ρομπορμπιλμπο-κάτι) που ζουν σ’ένα χωριό, τα πάνε καλά με τους Thundercats, και παράγουν βατόμουρα και άλλα φρούτα. Γιατί; Τα ρομπότ τρώνε φρούτα, δηλαδή;

Έχουμε κάτι αμαζόνες που ζουν μόνες τους στο δάσος, χωρίς κανένας άντρας να υπάρχει εκεί γύρω – και πώς διάολο αναπαράγονται και συνεχίζουν να υπάρχουν;

Το Ξίφος των Οιωνών όταν ο Λάιον-ο φωνάζει Thundercats hoooo! εκτοξεύει στον ουρανό μια ακτίνα σαν από προβολέα με το έμβλημα των Thundercats, και οι Thundercats το βλέπουν, από όσο μακριά κι αν είναι, και έρχονται να βοηθήσουν τον Λάιον-ο όπου κι αν βρίσκεται... Εντάξει, μπορώ να δεχτώ ότι βλέπουν το σημάδι αυτό στον ουρανό όπου κι αν είναι – είναι μαγεία, άλλωστε. Αλλά πώς μπορούν και έρχονται τόσο γρήγορα; Ο Λάιον-ο μπορεί να είναι πάνω σ’ένα βουνό και να αντιμετωπίζει τέρατα, όμως οι άλλοι Thundercats έρχονται σε χρόνο dt να τον βοηθήσουν από την άλλη άκρη του κόσμου! Αν είχαν, τουλάχιστον, κάποιο αεροσκάφος μπορεί να εξηγείτο κάπως αυτό. Αλλά το Thundertank δεν αποτελεί καλή εξήγηση· και πολλές φορές δεν χρησιμοποιούν τίποτα περισσότερο από τα πόδια τους! Ναι μεν καλό το concept να καλεί τους Thundercats με το Ξίφος των Οιωνών, όμως αυτό είναι γελοίο και είναι σαν να θεωρεί τον θεατή χαζό.

Οι πλοκές των επεισοδίων είναι γεμάτες τρύπες και εξόφθαλμους παραλογισμούς. Αλλά, για να λέμε και τα καλά, οι ιδέες είναι συνήθως ευφάνταστες και ωραίες. Τι κρίμα, όμως, που τις καταστρέφουν στην εκτέλεση. Αυτή η εκτέλεση είναι πραγματικά εκτέλεση. Τις σκοτώνουν τελείως.

Οι Thundercats θα μπορούσαν να ήταν μια αξιόλογη σειρά αν ήταν φτιαγμένη αλλιώς. Και το πιο βασικό που τη χαλάει είναι ότι πάντα φαίνεται να υπάρχει από πίσω μια σκέψη πως απευθύνεται σε παιδιά, οπότε κάποια πράγματα δεν μπορείς να τα δείξεις και κάποια άλλα δεν χρειάζεται να βγάζουν νόημα. Οι βασικές ιδέες, όμως, δεν είναι παιδικές.

 

 

Επίσης . . .

Το Δυναμικό Φανταστικό Σκηνικό


Αρκετοί φανταστικοί κόσμοι δεν αλλάζουν, ή αλλάζουν λίγο. Είναι αρκετά φιξαρισμένοι, θα έλεγες. Γνωρίζουμε τι υπάρχει εκεί και τι δεν υπάρχει, και αποκεί και πέρα οι μόνες αλλαγές είναι, ίσως, στην πολιτική σκηνή του κόσμου, ή στο πώς εξελίσσονται κάποιες καταστάσεις. Αλλά ο κόσμος ο ίδιος, κατά βάση, δεν αλλάζει. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι υπάρχουν αυτές οι φανταστικές φυλές, αυτά τα φανταστικά όντα, αυτά τα είδη μαγείας ή τεχνολογίας, και τέλος. Μεταβάλλονται μόνο οι σχέσεις μεταξύ αυτών – όπως αν ένα βασίλειο γκρεμιστεί ή αν μια καινούργια πόλη ιδρυθεί. Σε πολλές περιπτώσεις, δε, ακόμα κι αυτό δεν συμβαίνει, ή συμβαίνει πολύ διστακτικά, πολύ επιφυλακτικά. Κάποιες αυτοκρατορίες είναι πάντα εκεί, κάποια βασιλεία υπήρχαν και θα υπάρχουν. Μερικές φορές αυτό ισχύει και για κάποιους χαρακτήρες μέσα στις φανταστικές ιστορίες· μοιάζουν κι αυτοί φιξαρισμένοι στο φανταστικό σκηνικό, σαν να είναι μέρος του.

Το πιο συνηθισμένο, πάντως, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πολιτικό σκηνικό να αλλάζει αλλά τίποτα σχετικά με τη φύση του κόσμου. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό – έχει μια συγκεκριμένη αισθητική – και θα μπορούσες να πεις και ότι είναι, κατά κάποιο τρόπο, ρεαλιστικό – δηλαδή, ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον κόσμο μας, στη δική μας πραγματικότητα.

Ή, μήπως, όχι;

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Νοεμβρίου (12/11)


Χάρτης με τους αρχαίους ρωμαϊκούς δρόμους, εικόνες από το Bummer California, LocalSend (ασφαλή αποστολή αρχείων τοπικά), Sean Andrew Murray. Η Ιρλανδία καθιερώνει τη χορήγηση μισθού σε δημιουργούς, το Beowulf του Lynd Ward, Greek TV Live, The White Company του Arthur Conan Doyle. «Η πόλη των μαγισσών», Space Type Generator, ερωτικές ταινίες τρόμου. Halloween με Ε.Φ. από το ’70· The Sword of Shannara και αντιγραφές του Τόλκιν· The Fall of Mercury της Leslie F. Stone· Sean Connery και Zardoz. Ο άνθρωπος είναι το ζώο που ονειρεύεται.

 

Περί Γραφής: Νοοτροπίες Διορθώσεων


Πώς πρέπει να μάθεις να σκέφτεσαι προτού ξεκινήσεις να διορθώνεις τα κείμενά σου

Νομίζω πως έχω ήδη γράψει σε κάποιο άλλο άρθρο (δεν θυμάμαι ποιο, αυτή τη στιγμή) ότι η τακτική μου με τις διορθώσεις είναι η εξής: να γράφω ένα κομμάτι (κάποιες σελίδες, ίσως ένα κεφάλαιο) και μετά να το διορθώνω· και όταν έχω τελειώσει όλο το βιβλίο, να το διορθώνω πάλι από την αρχή. Αυτή η τελευταία διόρθωση – αν και, ίσως, η λιγότερο σημαντική – είναι και η πιο κουραστική για εμένα, γιατί (α) θέλω να τη βγάλω σε συγκεκριμένο χρόνο, δεν θέλω να αργήσω πολύ· (β) ασχολούμαι με λεπτομέρειες ουσιαστικά, τα βασικά τα έχω ήδη διορθώσει· και (γ) η συνεχόμενη εστίαση της προσοχής για πολλές ημέρες επάνω σε ένα κείμενο δημιουργεί μεγαλύτερη κόπωση από τη συνεχόμενη χειρονακτική εργασία.

Αλλά αυτή είναι απλώς η τακτική που ακολουθώ, και σ’αυτό το άρθρο την αναφέρω μόνο. Εκείνο για το οποίο θέλω να μιλήσω εδώ είναι η νοοτροπία με την οποία κάνει (πρέπει να κάνει;) κάποιος τις διορθώσεις σε ένα λογοτεχνικό κείμενο. Και αναφέρομαι, κυρίως, στον συγγραφέα τον ίδιο, όχι σε διορθωτή. Για τον διορθωτή τα πράγματα πιθανώς να είναι αλλιώς – πιο επαγγελματικά, πιο ουδέτερα. Για τον συγγραφέα, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ουδέτερα, και όταν ξαναβλέπει ένα κείμενο που έχει γράψει μπορεί – ανάλογα και με την ιδιοσυγκρασία του – να βλέπει πολλά. Μπορεί να βλέπει ακόμα και φαντάσματα – το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο· δεν αστειεύομαι.

Γι’αυτό είναι πολύ σημαντική η νοοτροπία με την οποία κάνει κανείς διορθώσεις, ασχέτως τι τακτική ακολουθεί. Μπορεί κάποιος να μην ακολουθεί τη δική μου τακτική· μπορεί να το γράφει όλο μονοκοπανιά και μετά να το διορθώνει από την αρχή. Ή μπορεί να το γράφει λίγο-λίγο διορθώνοντάς το στην πορεία. Δεν έχει σημασία αυτό. Όλα είναι, κατά βάθος, σωστά. Μεγαλύτερη σημασία έχει η νοοτροπία για τις διορθώσεις.

Και δεν υπάρχει μόνο μία νοοτροπία· υπάρχουν πολλές. Θα αναφέρω μερικές που θεωρώ καλές, και μερικές που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον.

Δύο ακραίες καταστάσεις που πλήττουν τους συγγραφείς είναι οι εξής: Από τη μια, να βαριούνται να το διορθώσουν και να το αφήνουν όπως είναι· από την άλλη, να σκαλώνουν και να το κοιτάνε επ’άπειρον, αγωνιώντας ότι πάντα κάτι δεν πάει καλά, ποτέ δεν είναι αρκετά σωστό.

[Συνέχισε να διαβάζεις]