Σε όλες τις εποχές, αν παρατηρήσεις, υπάρχει και μια σχετική ομοιογένεια στην κουλτούρα, ειδικά από τότε που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είχαν τόσο μεγάλη εξάπλωση. Και παλιότερα, ωστόσο, νομίζω πως ίσχυε αυτό, αν και πιθανώς σε μικρότερο βαθμό. Δεν θέλω, όμως, να πάω τόσο παλιά. O τελευταίος αιώνας είναι που με ενδιαφέρει.

Σε κάθε περίοδο, η ομοιογένεια στην κουλτούρα – η ομοιογένεια που αφορά την τέχνη, αλλά όχι μόνο – αλλάζει, ή αλλάζει εν μέρει. Ας δούμε, για παράδειγμα, τι έγινε με το Star Wars. Ξεκίνησε τη δεκαετία του ’70 με πολλές δυσκολίες στην παραγωγή του, αλλά έκανε τρομερή επιτυχία στους κινηματογράφους. Ήταν καλύτερο από άλλες, παρόμοιες ταινίες της εποχής του; Ίσως ναι, ίσως όχι. Δεν έχει μεγάλη σημασία αυτό. Με το που έγινε τόσο δημοφιλές, όμως, έγινε συγχρόνως και ολόκληρο κοινωνικό φαινόμενο, όχι απλώς μια πολύ γνωστή ταινία. Πολλά πράγματα στην κουλτούρα άλλαξαν εξαιτίας του Star Wars, και αυτό ισχύει ακόμα και σήμερα. Κυκλοφόρησαν, και κυκλοφορούν, κουκλάκια Star Wars, ηλεκτρονικά παιχνίδια Star Wars, μπλουζάκια Star Wars, τσάντες Star Wars, κόμιξ Star Wars, μυθιστορήματα Star Wars, διάφορες μαϊμούδες του Star Wars, είτε υπό μορφή ταινίας είτε οτιδήποτε άλλο, και τα λοιπά και τα λοιπά.

Συνέχισε να διαβάζεις

Ζούμε σε μια εποχή που μοιάζει να απαιτεί ολοένα και περισσότερο από τους συγγραφείς να είναι πιο «κοινωνικοί» (κι αν αναρωτιέστε γιατί αυτό το κοινωνικοί το βάζω μέσα σε εισαγωγικά – κάτι που ποτέ δεν κάνω χωρίς λόγο – η εξήγηση γίνεται φανερή παρακάτω). Απαιτεί από τους συγγραφείς – τους λογοτέχνες, συγκεκριμένα – να είναι και κάτι άλλο πέρα από συγγραφείς, κι αυτό το κάτι άλλο σχετίζεται συνήθως με τον θεατρινισμό. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι και ομιλητής – να μιλά δημοσίως για κάποια θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό στην κάθε περίπτωση) – ο συγγραφέας πρέπει να είναι πολιτικάντης· ο συγγραφέας πρέπει να έχει blog και να μιλά για κάτι, γαμώτο, οτιδήποτε· ο συγγραφέας πρέπει να έχει ραδιοφωνική εκπομπή, ή απ’αυτές τις ραδιοφωνικές εκπομπές που γίνονται μέσω Διαδικτύου και δεν είναι πραγματικά ραδιοφωνικές· ο συγγραφέας, γενικά, πρέπει να κάνει και κάτι άλλο, συνήθως θεατρινίστικο, για να προωθεί τα βιβλία του. Πολλές φορές, δε, οι εκδότες το επιβάλλουν – αν τα βιβλία του συγγραφέα κυκλοφορούν μέσω κάποιου εκδότη και δεν τα κυκλοφορεί από μόνος του, όπως κάνουν ολοένα και περισσότεροι σήμερα. Είτε όμως τα κυκλοφορούν από μόνοι τους είτε όχι, πάλι υπονοείται ότι πρέπει να είναι, λίγο ώς πολύ, και καλοί θεατρίνοι για να προωθούν τη λογοτεχνία τους.

Αυτό ίσως να ισχύει λιγότερο στην Ελλάδα απ’ό,τι σε άλλες, πιο μεγάλες χώρες. Εδώ το να βγάλει ο λογοτέχνης σοβαρό χρήμα από τα βιβλία του είναι απίθανο, οπότε ούτως ή άλλως θα κάνει και κάποια άλλη δουλειά, ή θα έχει βρει κάποιον άλλο τρόπο για να παραμένει ζωντανός, και άρα δεν τον απασχολεί και τόσο να είναι καλός θεατρίνος. Όχι πως αποκλείεται κιόλας, όμως· συμβαίνει.

Ωστόσο, παγκοσμίως, θεωρείται αρκετά δεδομένο πλέον ότι ο συγγραφέας πρέπει να κάνει και κάτι το θεατρινίστικο παράλληλα. Θεωρείται ότι ο συγγραφέας που είναι ο... κλασικός συγγραφέας, βασικά – ο μοναχικός, «αντικοινωνικός» (και πάλι τα εισαγωγικά όχι τυχαία εδώ) συγγραφέας που δεν του αρέσουν οι θεατρινισμοί – λογικά θα εξαφανιστεί μέσα στην όλη βαβούρα και κανείς δεν θα τον διαβάζει. Ορισμένοι, δε, το νομίζουν αυτό θετικό πράγμα – ότι ενθαρρύνεται η κοινωνικότητα, και ότι είναι απαραιτήτως καλό.

Τα social media, εκτός των άλλων, προωθούν μια τέτοια λογική (υποτιθέμενης) αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους συγγραφείς, κι ανάμεσα στους συγγραφείς και στο κοινό, κι ανάμεσα στους συγγραφείς και σ’οποιονδήποτε άλλο. Κοινωνικότητα να είναι, βρε αδελφέ, και ό,τι νάναι! Ό,τι νάναι... Δεν έχει σημασία.

[Συνέχισε να διαβάζεις...]

:: Επιλογές Μαρτίου (17/3) ::

Αγγλικά κόμιξ (ηρωικής) φαντασίας (1955-1984) ● Αφίσες από καλτ ταινίες Sword-and-Sorcery του 1980 ● Γιατί, εν έτει 2020, μιλάμε ακόμα για τον James Bond; ● Ψηφιακό νόμισμα και ομόλογα για τον κορονοϊό. (Καθώς αυξάνεται ο αριθμός των κρουσμάτων ή νεκρών, ο αριθμός των νομισμάτων μειώνεται και η αξία τους αυξάνεται.) ● Τα φίδια σκοτώνουν 137 ανθρώπους καθημερινά· τα κουνούπια, 2740. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχει σκοτώσει ο κορονοϊός μέσα σε μια ημέρα είναι 108, στην Κίνα, στις 10 Φεβρουαρίου. Αν όμως επιμένεις να τον φοβάσαι, μπορείς να φτιάξεις μόνος σου ένα φάρμακο για τα χέρια εναντίον του κορονοϊού. ● Από τον κόσμο της Italo disco του 1980, φανταστικές εικόνες διακοσμούν τα μουσικά άλμπουμ. ● Μια χρονογραμμή της ιστορίας του Twitter μέχρι σήμερα. ● Computer Show: Η πρώτη εκπομπή στην Ελλάδα για υπολογιστές (Αντώνης Λεκόπουλος, 1991) ανέβηκε στο Youtube. ● Από τον Οιδίποδα στον Στίβεν Κινγκ: εικόνες επιδημίας στη λογοτεχνία. ● Here Be Monsters: Οι εικονογραφήσεις του Richard Doyle για το Jack and the Giants.

:: Επιλογές Φεβρουαρίου (16/2) ::

η σκοτεινή απόχρωση του «κάνε εκείνο που σου αρέσει» & βίντεο και φωτογραφίες για τα ΑΤΙΑ (έγγραφο της CIA) & τηλεπαθητική επαφή με την τεχνολογία & Thomas Malory (μύθοι του Βασιλιά Αρθούρου) και τέρατα & πρώιμα κόμιξ ηρωικής φαντασίας (1937-1948) & RIP Wes Wilson (πρωτοπόρος των ψυχεδελικών πόστερ) & Osamu Sato (The Art Of Computer Designing) & Γιατί ο Κάφκα είναι τόσο αγαπητός στην Ελλάδα; & Γυμνή Ήρθε η Άγνωστη (μια λογοτεχνική φάρσα για τα best seller) & ο Jack Kirby ανησυχούσε ότι ίσως φέρναμε στη Γη έναν «Τίγρη» & #SFF2020: The State of Genre Magazines (μια ματιά στα σημερινά περιοδικά φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας) & ένα ντοκιμαντέρ για το Cyberpunk

Το θέμα αυτού του άρθρου αγγίζει το παιχνίδι Dungeons & Dragons και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να θεωρηθεί «ασόβαρο» από κάποιους. Αλλά, επίσης, είναι ένα θέμα σχετιζόμενο με τη δημιουργία φανταστικών κόσμων· κι αν δεν σ’ενδιαφέρουν οι φανταστικοί κόσμοι, τότε τι κάνεις εδώ; (Είσαι, μήπως, τυχαίος επισκέπτης; Μείνε! Ίσως ν’ανακαλύψεις τελικά κάτι που πάντα ήθελες ν’ανακαλύψεις χωρίς να το ξέρεις πως το ήθελες.)

Στο Dungeons & Dragons – το κλασικό, τουλάχιστον, αλλά νομίζω πως ακόμα και στην τελευταία έκδοσή του – οι μάγοι κάνουν ξόρκια αφού πρώτα τα έχουν απομνημονεύσει. Δηλαδή (για όσους δεν ξέρουν το παιχνίδι), ο μάγος έχει ένα βιβλίο με ξόρκια κι από εκεί κάθε μέρα – ή όποτε του χρειάζεται – διαβάζει και απομνημονεύει ένα ξόρκι ή περισσότερα, ή απομνημονεύει το κάθε ξόρκι περισσότερες από μία φορές· και, αναλόγως τη δύναμη του μάγου, υπάρχει ένα όριο για το πόσα ξόρκια μπορεί να απομνημονεύσει. Όταν αργότερα χρησιμοποιεί αυτά τα ξόρκια, σβήνονται από τη μνήμη του, και μετά πρέπει να τα απομνημονεύσει ξανά διαβάζοντάς τα από το βιβλίο του αφού έχει ξεκουραστεί. Για παράδειγμα, αν κάνει ένα ξόρκι που λέγεται Καταιγίδα Φωτιάς, μετά δεν μπορεί να το ξανακάνει γιατί έχει «σβηστεί» από τη μνήμη του. Πρέπει να κάτσει και να το διαβάσει πάλι.

Εντάξει, το Dungeons & Dragons είναι παιχνίδι και στα παιχνίδια γίνονται πολλά παράλογα πράγματα γιατί μιλάς για «κανόνες», όχι για πραγματικότητα, έτσι; Από την άλλη, όμως, τα παιχνίδια ρόλων υποτίθεται πως προσπαθούν να προσομοιώσουν μια φανταστική πραγματικότητα όσο το δυνατόν περισσότερο.

Και το μαγικό σύστημα απομνημόνευσης είναι τελείως παράλογο όπως και να το δεις. Γιατί; Μα επειδή η μνήμη δεν λειτουργεί έτσι όπως λέει το Dungeons & Dragons. Βασικά, λειτουργεί τελείως ανάποδα απ’ό,τι λέει το Dungeons & Dragons. Κανονικά, όσο περισσότερο χρησιμοποιείς κάτι τόσο περισσότερο αυτό μένει στη μνήμη σου. Αντιθέτως, όταν δεν το χρησιμοποιείς είναι που υπάρχει κίνδυνος να το ξεχάσεις. Το ίδιο πιστεύω θα έπρεπε να ισχύει και για τα ξόρκια, είτε είναι «μαγικά» πραγματα είτε όχι. Οτιδήποτε άλλο είναι τρελό. Αλλά, σύμφωνα με το Dungeons & Dragons, όταν έχεις ένα ξόρκι στη μνήμη σου δεν το ξεχνάς όσο δεν το χρησιμοποιείς· όταν όμως το χρησιμοποιήσεις το ξεχνάς! Η Αλίκη στη Χώρα των Ξορκιών...

Αν αυτό το μαγικό σύστημα ήθελε να έχει κάποια βάση στη λογική, θα έπρεπε ο μάγος να ξέρει κάποια ξόρκια, να τα κάνει όσες φορές γουστάρει, κι όταν δεν έχει χρησιμοποιήσει κάποιο ξόρκι για πολύ καιρό να υπάρχει πιθανότητα να το ξεχάσει.

Αλλά τι μας νοιάζει εμάς τι κάνει το Dungeons & Dragons; Ένα παιχνίδι είναι!

Σωστά;

[Συνέχισε να διαβάζεις]

:: Επιλογές Φεβρουαρίου (2/2) ::

The Thing from Another World (ένα κόμιξ που αποτελεί συνέχεια της ταινίας The Thing του John Carpenter) & προσδοκίες για το 2020 που διαψεύστηκαν & Colin Blakemore («Είμαστε δεσμώτες της ηδονής») & House of the Dragon (μια παράπλευρη τηλεοπτική σειρά του Game of Thrones) & ο Christopher Tolkien πέθανε στα 95 του & Ellinika Hoaxes («συντονισμένη προσπάθεια κατάρριψης αναληθών δημοσιευμάτων στο ελληνικό διαδίκτυο») & αρχείο Ιωάννη Καποδίστρια (κατεβάστε 9 τόμους) & έργα που γράφτηκαν πριν από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών του Τολκιν (και ίσως θα μπορούσαν να θεωρηθούν πρόγονοί του) & MagicQuest: The First Juvenile Fantasy Series (16 βιβλία, 1983 – 1985) & Kafka και Dickens (μελέτη και συγκρίσεις τους) & Solomon Kane (στο περιοδικό The Weird Tales και στα κόμιξ)

Όπως θα παρατηρείτε, Οι Θυγατέρες και η Διπλωμένη Γη έχουν τελείως διαφορετικό εξώφυλλο από τα υπόλοιπα βιβλία των Κρυφών Όπλων της Πόλης. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Το συγκεκριμένο βιβλίο ξεφεύγει από τη φυσική ροή της σειράς. Είναι σαν άλλη ιστορία σχεδόν. Όμως δεν μπορεί να διαβαστεί από μόνο του, σε καμία περίπτωση· πρέπει να έχεις διαβάσει και τα προηγούμενα αν θέλεις να καταλάβεις τι γίνεται. Κι επίσης, για να καταλάβεις τα επόμενα βιβλία της σειράς πρέπει οπωσδήποτε να έχεις διαβάσει αυτό.

Κατά τα άλλα, Οι Θυγατέρες και η Διπλωμένη Γη είναι μια τρελή, ψυχεδελική περιπέτεια, αρκετά ανεξάρτητη.

:: Επιλογές Ιανουαρίου (20/1) ::

τα σεξιστικά σχόλια του Mike Resnick | Salvador Dali: «Freud’s cranium is a snail! His brain is in the form of a spiral – to be extracted with a needle!» | Love Exposure («Japan’s eroto-theosophical answer to the allegorical journeys of Alejandro Jodorowsky») | The Garden of Forking Paths (Jorge Luis Borges): μια θεματολογία κοινότοπη στην (επιστημονική) φαντασία | ταξιδιωτικά, καλλιτεχνικά ημερολόγια | η μυστική γλώσσα των πόλεων | χάρτες πόλεων με διάφορα σχόλια | διαγράμματα αφηγούνται την ιστορία του σύγχρονου αστικού σχεδιασμού | Isaac Asimov (1950: «Asimov … instead of shaking my date’s hand, shook her left breast.») | Rudyard Kipling (ένας προπάππους των ιστοριών μαγείας και ξίφους) | το Παλαιοπωλείο των Αστέγων | Dilvish the Damned (Roger Zelazny) | Η εξουσία στη φαντασία | Damon Hellandbrand Zodiac (δαίμονες και τέρατα από τους χειρότερούς σου εφιάλτες)

Αρχείο Νέων για το 2019