ΣΚΕΨΕΙΣ

18/11/2024

Αναζητώντας τον Οφιομαχητή, Μέρος 1
Πώς έγραψα την Αναζήτηση του Οφιομαχητή (και άλλα ενδιαφέροντα για φανταστικούς κόσμους, φανταστικά ονόματα, τρόπους γραφής, υπεράνθρωπους, οφιολατρίες...)

 

Προτού ξεκινήσω την Αναζήτηση του Οφιομαχητή ήμουν σε μια φάση που δεν ήξερα ακριβώς τι να γράψω ενώ πολλές ιδέες παιχνίδιζαν μέσα στο μυαλό μου. Η Αναζήτηση του Οφιομαχητή είναι ένας συνδυασμός από διάφορες από αυτές.

Κατά πρώτον, πάντα ήθελα να χρησιμοποιήσω μια από τις διαστάσεις/κόσμους του Θρυμματισμένου Σύμπαντος που και στον πρώτο και στον δεύτερο κύκλο δεν είχαν χρησιμοποιηθεί πολύ. Την Υπερυδάτια. Η Υπερυδάτια παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον ως φανταστικό σκηνικό, αλλά σε όλες τις ιστορίες μου μέχρι στιγμής απλώς την... προσπερνούσα, επειδή και οι χαρακτήρες μου ήταν περαστικοί από εκεί. Δεν διαδραματιζόταν καμιά βασική πλοκή στην Υπερυδάτια. Έτσι, στον πρώτο και στον δεύτερο κύκλο του ΘΣ, αυτή η διάσταση ουσιαστικά ήταν σαν μια περιοχή από την οποία κανείς περνά για να ταξιδέψει σε άλλες περιοχές – και, στην περίπτωση του ΘΣ, σε άλλες διαστάσεις/κόσμους.

Ήθελα, λοιπόν, να επικεντρωθώ περισσότερο στην Υπερυδάτια, να εξερευνήσω τις ιδιομορφίες της και την πραγματικότητά της· και τότε αποφάσισα να το κάνω. Είπα ότι η καινούργια σειρά που θα γράψω (ή το καινούργιο βιβλίο, αν αποδεικνυόταν μόνο ένα) θα είναι στην Υπερυδάτια.

Η Υπερυδάτια είναι ένας κόσμος όλο νερό: ένας ατέρμονος ωκεανός. Και πάνω σ’αυτό τον ωκεανό πλέουν τρία πελώρια νησιά, που εκεί ονομάζονται ηπειρόνησοι. Αυτές είναι η Κεντρυδάτια, η Μικρυδάτια, και η Ιχθυδάτια. Κι όταν γράφω πλέουν, το εννοώ. Δεν είναι όπως τα «κανονικά» νησιά ή ηπείρους. Επιπλέουν επάνω στη θάλασσα, και κινούνται. Οι κινήσεις που κάνουν είναι πάντα σχετικές αναμεταξύ τους, και οι κάτοικοι της Υπερυδάτιας έχουν βρει τρόπους να τις υπολογίζουν έτσι ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν από τη μια ηπειρόνησο στην άλλη. Αλλιώς θα ήταν πολύ εύκολο να χάσεις τον προορισμό σου μέσα στον ατέρμονο ωκεανό της Υπερυδάτιας, όπου δεν υπάρχουν καθόλου νησιά και κανένα ορόσημο.

Οι ηπειρόνησοι, αφού επιπλέουν, έχουν και από κάτω μεριά, που είναι κάτι σαν ανάποδος βυθός, θα μπορούσες να πεις. Έχει τη δική του γεωγραφία και τις δικές του μορφές ζωής. Κανονικός βυθός στον ατέρμονο ωκεανό της Υπερυδάτιας δεν υπάρχει· ή, αν υπάρχει, κανείς δεν τον έχει βρει όσο βαθιά κι αν έχει πάει. Τα νερά είναι παντού απύθμενα.

Για το πώς ακριβώς επιπλέουν οι ηπειρόνησοι υπάρχει, φυσικά, μια «επιστημονική» εξήγηση – βάσει της επιστήμης του Θρυμματισμένου Σύμπαντος – αλλά σε αυτό δεν θα αναφερθώ περισσότερο, γιατί έχει ενδιαφέρον να το διαβάσει κανείς μέσα από τα βιβλία της Αναζήτησης του Οφιομαχητή.

Ξεκίνησα, επομένως, έχοντας αποφασίσει ότι ο τρίτος κύκλος του ΘΣ θα αρχίζει στην Υπερυδάτια και θα μένει εκεί για πολύ.

Αλλά αυτό δεν είναι ούτε πλοκή ούτε ιστορία. Και ακόμα δεν είχα αποφασίσει ποια θα είναι η ιστορία που θα γράψω, αν και, όπως είπα παραπάνω, έπαιζα με διάφορες ιδέες μες στο μυαλό μου. Μία από αυτές ήταν και η ιδέα του υπερανθρώπου (βλ. και σχετικό άρθρο που τελικά έγραψα ενόσω έγραφα και την Αναζήτηση του Οφιομαχητή). Ο υπεράνθρωπος από τη μια έχει ενδιαφέρον – ως ιδέα – από την άλλη δεν έχει – ως χαρακτήρας. Επειδή είναι πανίσχυρος λύνει τα προβλήματά του πολύ εύκολα και, άρα, είναι βαρετός.

Εκείνο τον καιρό, όμως, είχε τύχει μόλις να τελειώσω να διαβάζω το Amber του Zelazny για δεύτερη φορά: και στο Amber όλοι οι βασικά χαρακτήρες είναι βασικά υπεράνθρωποι. Όλοι που κατάγονται από το Amber έχουν μεγαλύτερη δύναμη, αντοχή, και γενικά είναι καλύτεροι στα πάντα από τους «φυσιολογικούς» ανθρώπους. Οι Αμπερίτες είναι σχεδόν κάτι σαν τον Χι-Μαν – μπορούν να σηκώσουν ένα αυτοκίνητο στον αέρα – αλλά δεν τους φαίνεται. Δεν το προσέχεις και τόσο μέσα από την αφήγηση. Γιατί; Επειδή τα προβλήματά τους είναι τέτοια που η δύναμή τους δεν τα λύνει αυτομάτως, ούτε οι άλλες υπεράνθρωπες ικανότητές τους. Αν, μάλιστα, δεν ήταν έτσι υπεράνθρωποι, δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν.

Αποφάσισα, λοιπόν, να κάνω αυτό: να έχω για βασικό χαρακτήρα έναν υπερφυσικά δυνατό άνθρωπο που όμως η δύναμή του από μόνη της δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματά του. Γιατί, εκτός των άλλων, ο κόσμος είναι πολύπλοκος και πολυσύνθετος· δεν φτάνει να είσαι δυνατός για να τα λύσεις όλα. Αυτό συμβαίνει μόνο στις πιο απλοϊκές ιστορίες.

Το Amber είναι, επίσης, γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, και με είχε πιάσει κι εμένα μια όρεξη να γράψω σε πρώτο πρόσωπο, οπότε η Αναζήτηση του Οφιομαχητή είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, από την οπτική γωνία του ίδιου του Οφιομαχητή – κυρίως. Αλλά, επειδή βαριέμαι συνήθως να γράφω συνέχεια σε πρώτο πρόσωπο, η αφήγηση έχει μέσα και τρίτο πρόσωπο. Όχι τυχαία, όμως.

Η αφήγηση είναι διπλή. Είναι σαν να διαβάζεις δύο ιστορίες, όχι μία, οι οποίες συνδέονται αλλά όχι άμεσα. Συνδέονται μακροπρόθεσμα και σταδιακά. Δηλαδή, θα μπορούσες ουσιαστικά να τις διαβάσεις και χωριστά.

Η μία αφήγηση είναι στο παρόν, στο τώρα. Αυτή είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, από την οπτική γωνία του Οφιομαχητή (κυρίως – γιατί μερικές φορές αλλάζει κιόλας, αλλά σπάνια), και είναι μια πλοκή που συνεχίζεται και επεκτείνεται καθώς τα βιβλία προχωρούν.

Η άλλη αφήγηση είναι στο παρελθόν, και είναι γραμμένη σε τρίτο πρόσωπο, οπτική γωνία τελείως ανοιχτή – δηλαδή, μπορεί να γράφω ακόμα και για τις εντυπώσεις των ανθρώπων μιας ολόκληρης πόλης. Αυτή η παρελθοντική ιστορία σχετίζεται πάλι με τον Οφιομαχητή· είναι για το πώς βρέθηκε αρχικά στην Υπερυδάτια και τι ξεκίνησε να κάνει εκεί. Αλλά, πολλές φορές, εστιάζεται περισσότερο στους άλλους γύρω του, και στο πώς τον βλέπουν, παρά στον ίδιο. Αυτή η αφήγηση δεν είναι μία πελώρια πλοκή που συνεχίζεται από βιβλίο σε βιβλίο· είναι πιο πολύ σαν πολλές μικρές ιστορίες που όμως συνδέονται μεταξύ τους. Δηλαδή, είναι οι περιπέτειες που είχε ο Οφιομαχητής στην Υπερυδάτια μέχρι να φτάσουμε στο παρόν, στην παροντική αφήγηση, που εκτός απ’το ότι είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο είναι γραμμένη και σε Ενεστώτα χρόνο, ενώ η παρελθοντική αφήγηση είναι γραμμένη σε Αόριστο.

Αυτές οι παρελθοντικές περιπέτειες του Οφιομαχητή έχουν ενδιαφέρον από μόνες τους και μπορούν να διαβαστούν ακόμα και τελείως ανεξάρτητα από τη βασική πλοκή της αφήγησης του πρώτου προσώπου (αν και τα κεφάλαια πηγαίνουν εναλλάξ μέσα στα βιβλία: ένα στο παρόν, ένα στο παρελθόν). Σταδιακά, όμως, αρχίζουν να συνδέονται με την παροντική αφήγηση. Αρχίζει να γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι πολλά πράγματα δεν είναι τυχαία, και ότι το παρελθόν έχει αντανάκλαση στο παρόν.

Αυτά σχετικά με τον τρόπο που είναι γραμμένη η Αναζήτηση του Οφιομαχητή. Σε τούτο το άρθρο, όμως, έχω ακόμα πολλά να γράψω, και έχει γίνει ήδη αρκετά μεγάλο. Θα συνεχίσουμε, οπότε, σε δεύτερο μέρος σύντομα.

Για την ώρα, θα αναφέρω μόνο άλλο ένα αξιοσημείωτο της Υπερυδάτιας. Όσοι έχουν διαβάσει κι άλλες ιστορίες από το Θρυμματισμένο Σύμπαν ίσως να έχουν διακρίνει ότι σε κάθε διάσταση/κόσμο τα ονόματα των χαρακτήρων είναι και λίγο (ώς πολύ) διαφορετικά. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι για να δώσει ένα κάποιο ύφος σε κάθε διάσταση. Στην Υπερυδάτια μπορεί να συναντήσει κανείς ονόματα όπως Δημήτριος, Γεώργιος, Ιωάννης, Ελένη, Ιωάννα, Λουκία... Αυτά τα ονόματα δεν είναι ακριβώς αυτά τα ονόματα. Δεν είναι, δηλαδή, ακριβώς τα δικά μας ελληνικά ονόματα. Είναι απλώς η καλύτερη δυνατή μετάφραση των αντίστοιχων ονομάτων που υπάρχουν στην Υπερυδάτια· γιατί, φυσικά, στην Υπερυδάτια προφανώς δεν μιλάνε ελληνικά. Τα συγκεκριμένα ονόματα αποδίδουν, όμως, σωστά το ύφος της διάστασης. Και είναι πάντα έτσι, μεγάλα. Ο Γεώργιος δεν είναι ποτέ Γιώργος, ούτε ο Ιωάννης Γιάννης. Είναι πάντα Γεώργιος και Ιωάννης. Γιατί αυτό αποδίδει πιο σωστά το ύφος των ονομάτων στην Υπερυδάτια.

Περισσότερα για τη φύση του Οφιομαχητή, την οφιολατρία της Έχιδνας, και άλλα, στο επόμενο μέρος αυτού του άρθρου. Σύντομα.

---