Ξεκίνησα να γράφω τον Άρμπεναρκ πριν από 25 χρόνια περίπου. Αυτός είναι πολύς καιρός. Δύο ζωές και μισή, έτσι όπως τα υπολογίζω εγώ. Και έχω γράψει πολλά πράγματα από τότε (Το Παιχνίδι των Ράζλερ, ιστορίες από το Θρυμματισμένο Σύμπαν, και άλλα) που θεωρώ πολύ καλύτερα. Αλλά ο Άρμπεναρκ ήταν το πρώτο πράγμα που έγραψα το οποίο θεωρούσα αρκετά καλό. Τα προηγούμενά μου τα θεωρώ άνευ λόγου τελείως. Από τον Άρμπεναρκ είχα αρχίσει να συνειδητοποιώ και να αισθάνομαι κάποια πράγματα, και να βγάζω κάποια συμπεράσματα που με εκπλήσσουν ακόμα και σήμερα: και με τα οποία συμφωνώ ακόμα και σήμερα.

Εκείνη την περίοδο που ξεκίνησα να γράφω τον Άρμπεναρκ, είχα επίσης ξεκινήσει να διαβάζω και φανταστική λογοτεχνία πιο ευρέως και πιο συστηματικά. Όχι πως και πριν δεν διάβαζα. Διάβαζα· αλλά ήμουν μικρός, και δεν έβρισκα και όσα πράγματα θα ήθελα να βρω. Τότε, όμως, υπήρχε ανάπτυξη στο Διαδίκτυο και, εκτός των άλλων, παράγγελνα και πολλά βιβλία κατευθείαν από το Amazon· δεν περίμενα να τα βρω εδώ (πράγμα δύσκολο ακόμα και τότε).

Διάβαζα, λοιπόν, αρκετά, και ήμουν ενθουσιώδης με αυτό. Διάβαζα ιστορίες που θεωρούσα γαμάτες, και με είχαν όντως εντυπωσιάσει.

Και, συγχρόνως, έγραφα τον Άρμπεναρκ.

Και είχα παρατηρήσει το εξής: Παρότι είναι καλό να διαβάζεις, είναι ακόμα καλύτερο να γράφεις. Το να γράφεις σε κάνει να γουστάρεις ακόμα περισσότερο. Η ανάγνωση, οποιουδήποτε λογοτεχνικού βιβλίου, είναι σαν νερωμένο κρασί σε σχέση με το να γράφεις ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Πολύ απλά, η εμπειρία είναι πιο έντονη.

Αναρωτήθηκα, μάλιστα, αν τα βιβλία είναι περισσότερο για τον αναγνώστη ή, τελικά, για τον συγγραφέα. Γιατί εγώ, ως αναγνώστης και συγγραφέας συγχρόνως, αν έπρεπε να διαλέξω το ένα από τα δύο θα διάλεγα, χωρίς καμιά σκέψη, το δεύτερο – τον συγγραφέα.

Και ακόμα και σήμερα το ίδιο αισθάνομαι. Αν όχι περισσότερο. Και λέω περισσότερο επειδή ο ενθουσιασμός μου για την ανάγνωση βιβλίων σήμερα δεν είναι τόσο μεγάλος όσο όταν ήμουν μικρός και είχα ξεκινήσει να διαβάζω. Ακόμα μού αρέσει, αλλά, εντάξει, ύστερα από τόσα βιβλία που έχω διαβάσει, δεν αισθάνομαι το ίδιο όπως όταν είχα ξεκινήσει να διαβάζω.

Παραδόξως (ή ίσως όχι παραδόξως, τελικά) αισθάνομαι σχεδόν το ίδιο όπως όταν ξεκίνησα να γράφω. Μπορεί αυτά που γράφω να είναι διαφορετικά, και καλύτερα, αλλά η εμπειρία δεν παύει να είναι το ίδιο έντονη.

Και, πραγματικά: τα βιβλία είναι, τελικά, περισσότερο για τον αναγνώστη ή, μήπως, για τον συγγραφέα;

Δηλαδή, ποιος περνά πιο καλά με ένα λογοτεχνικό βιβλίο; Ο συγγραφέας δεν είναι;

Ίσως κάποιοι συγγραφείς να διαφωνούν· δεν το αποκλείω. Και δεν τους καταλαβαίνω. Ειδικά εδώ, στο Ελλάντα, που είμαστε στα όρια του τριτοκοσμικού, αν δεν αισθάνεσαι έτσι, τι λόγος υπάρχει για να γράφεις λογοτεχνία; Ειδικά, φανταστική λογοτεχνία; Οικονομικό όφελος δεν υπάρχει, ηθικό όφελος δεν υπάρχει. Αλλά υπάρχει εκείνο που έχει όντως σημασία και κανένας μαφιόζος δεν μπορεί να το κλέψει.

Όμως, και παγκοσμίως, σε οποιαδήποτε χώρα – ακόμα και αγγλόφωνη – μοιάζει λιγάκι ανόητο σ’εμένα να γράφεις λογοτεχνία αν δεν αισθάνεσαι έτσι.

Αν κάποιος γράφει για άλλο λόγο, ίσως θα έπρεπε να σταματήσει. Αν θέλεις να πετύχεις κάτι άλλο, υπάρχουν και πιο εύκολοι δρόμοι.

Καλό είναι να βγάζεις λεφτά από τη λογοτεχνία (ή από οτιδήποτε άλλο), αν είναι εφικτό· αλλά δεν μπορεί αυτό να είναι η βάση από την οποία ξεκινάς. Αλλιώς κοροϊδεύεσαι, και οι αναγνώστες δυσκολεύονται να βρουν πραγματικά εμπνευσμένα και γαμάτα βιβλία για να διαβάσουν.

 

Ανθοπίστολα.

Μυστηριακές Οντότητες

 

Έτυχε να ανακαλύψω μια σειρά που μου έκανε θετική εντύπωση, επειδή έχει ένα ιδιαίτερο ύφος αλλά και αρκετή έμπνευση στο σκηνικό της. Είναι πιο γνωστή, νομίζω, ως σειρά κινουμένων σχεδίων Cadillacs and Dinosaurs, καθώς και ως computer game· αλλά αυτά είναι βασισμένα στο κόμιξ Xenozoic Tales, που δεν έχει και τόσο «πιασάρικο» (ή κιτς – διάλεξε και πάρε) όνομα.

Το Xenozoic Tales μού φαίνεται πολύ περίεργο και brutal· μου φαίνεται να είναι από εκείνα τα (όχι και τόσο) παλιά αλλά καλά πράγματα που είναι κρυμμένοι θησαυροί (για εμάς σήμερα). Δυστυχώς, δεν έχω προλάβει να το διαβάσω ακόμα, όμως το σκοπεύω (και ελπίζω να μην καταλήξει όπως άλλα κόμιξ που θέλω να διαβάσω).

Τη σειρά Cadillacs and Dinosaurs την έχω ήδη δει σχεδόν όλη (ένα επεισόδιο απομένει) και μπορώ να πω ότι είναι τρομερή για σειρά κινουμένων σχεδίων. Αν και αποφεύγει τα πολύ βίαια πράγματα (δεν βλέπεις αίμα πουθενά, ούτε κομμένα κεφάλια), μοιάζει να είναι για ενήλικες, με ώριμη θεματολογία, χωρίς να ξεχνά συγχρόνως να έχει πλάκα. Μου έχει κάνει πολύ όμορφη εντύπωση. Είναι κάτι αρκετά διαφορετικό και έξυπνο.

Το κόμιξ Xenozoic Tales το έχω ανεβάσει εδώ και μπορείτε να το κατεβάσετε, αν θέλετε, και να το διαβάσετε. Είναι παλιό κόμιξ και δεν νομίζω κανείς να έχει πρόβλημα που το ανεβάζω. (Αν πάλι έχει, ας το κατεβάσουν.) Νομίζω πως αξίζει να του ρίξετε παραπάνω από μια ματιά.

 

Επιτοίχιοι λέοντες.

Μυστηριακές Οντότητες

 

Εδώ και αρκετά χρόνια γράφω Θρυμματισμένο Σύμπαν. Συνέχεια, βασικά. Δεν έχω αλλάξει σκηνικό (μόνο για δυο, τρία διηγήματα, νομίζω). Και δεν είχα βαρεθεί καθόλου· γιατί το ΘΣ δεν είναι ένας κόσμος, είναι πολλοί κόσμοι. Μπορεί να μοιράζονται κάποια κοινά στοιχεία, αλλά ο καθένας είναι διαφορετικός. Και τα πράγματα που έχεις να γράψεις είναι, ουσιαστικά, ανεξάντλητα. Οι περιορισμοί, πολύ λίγοι.

Σε κάποιες φάσεις, έλεγα ότι δεν θα γράψω στη ζωή μου ιστορίες σε άλλο σκηνικό. Θέλω να πω: όταν έχεις κάτι τέτοιο, τι άλλο χρειάζεσαι;

Με ξαφνιάζω, λοιπόν, τώρα που, ύστερα από τόσα χρόνια, αισθάνομαι πως θέλω να γράψω για κάτι άλλο, και έχω, μάλιστα, και μια τρομερή (κατά τη γνώμη μου, φυσικά) ιδέα για έναν καινούργιο κόσμο. Θα μπορούσα, ίσως, να τον εντάξω κι αυτόν στο ΘΣ, αλλά δεν θέλω να το κάνω· θα μου φαινόταν ανόητο, και θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω και κάποια από τα σταθερά στοιχεία του ΘΣ. Οπότε, όχι, θα είναι κάτι εντελώς ανεξάρτητο. Και θα ξεκινήσω να γράφω εκεί αφού τελειώσω τη σειρά που γράφω τώρα (για την οποία είχα πει μερικά λόγια σε παλιότερο κείμενο). (Φυσικά, όλα αυτά θα δημοσιευτούν από το 2025 και μετά. Δεν βιάζομαι.)

Νομίζω πως η όρεξή μου για κάτι τελείως καινούργιο άνοιξε από εκείνο το διήγημα που έγραψα με έμπνευση την πανδημία, το Χωρίς Πρόσωπα. Γιατί; Επειδή άφησα τη φαντασία μου ελεύθερη να φτιάξει έναν καινούργιο κόσμο μέσα στον οποίο θα διαδραματιζόταν το διήγημα. Και μου άρεσε αυτός ο κόσμος· ήταν κάτι πολύ διαφορετικό από το ΘΣ, και σκέφτηκα: Γαμώτο, γιατί δεν γράφεις και κάτι τέτοιο;

Κράτησα και σημειώσεις, μάλιστα, καθώς έγραφα το Χωρίς Πρόσωπα: σημειώσεις για τον κόσμο, με τη σκέψη ότι ίσως κάπου να χρειαστεί στο μέλλον.

Αλλά, όχι, τώρα, αφού έχω τελειώσει το Κλεμμένο Βασίλειο, δεν θα γράψω στον κόσμο του Χωρίς Πρόσωπα. Θα γράψω σε κάποιο άλλο σκηνικό (για το οποίο φυσικά και δεν θα πω τίποτα εδώ), αλλά εξίσου τελείως καινούργιο.

Και έχω πάθει σοκ, για να είμαι ειλικρινής, που αποφάσισα να εγκαταλείψω το ΘΣ. Όχι απόλυτα, βέβαια. Κατά πάσα πιθανότητα, θα επιστρέψω εκεί. Γιατί είναι κάτι χωρίς περιορισμούς. Δεν είναι ένας κόσμος που τον χρησιμοποιείς για να γράψεις, πχ, μια μεγάλη επική ιστορία και μετά δεν έχεις τι άλλο να τον κάνεις.

Ωστόσο, για την ώρα, λέω να ταξιδέψω αλλού.